پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

چرا ایران از کاروان توسعه صنعتی جا ماند؟ این پرسشی است که بازوی پژوهشی وزارت صمت سعی کرده در گزارشی کوتاه به آن پاسخ دهد. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در این پژوهش ضمن تجزیه و تحلیل توسعه صنعتی ایران از زاویه تاریخ و انقلاب‌های چهارگانه، ریشه‌های ناتوانی کشور در تبدیل شدن به یک قطب صنعتی را «هرج‌ومرج‌های سیاسی» و «جنگ و منازعات مرزی» اعلام کرده و هشدار داده تمامی کانال‌های انتقال و یادگیری برای کسب فواید دور چهارم انقلاب صنعتی برای ایران مسدود است.

عضو هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت گفت: ظرفیت‌های ایران آنقدر زیاد است که می‌توانیم بگوییم کف خیابان‌های این مملکت پول ریخته؛ آنچه ما مشکل داریم نبود ظرفیت یا نبود پول نیست، بلکه بی سوادی، بی برنامگی، بی عرضگی و فساد است.

چهره ماندگار علم مدیریت با اشاره به اینکه در ایران هرگز انقلاب صنعتی تحقق پیدا نکرد گفت: دلیل این محقق نشدن این است که انقلاب صنعتی در ایران همواره وارداتی بوده است.

روزگار به سختی پیش می‌رود. سفره‌های زندگی مردم کوچک‌تر شده و دغدغه‌ها بیشتر. در فضایی که خانواده‌ها با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، طبیعتاً ازدواج فرزندان، آن‌ها را در موقعیت سخت‌تری نسبت به وضعیت پیشین قرار می‌دهد. سخت‌تر شدن ازدواج افراد، معضلات و نتایج نامیمونی را در سطح اجتماع بدنبال داشته که نظرات گوناگونی را پیرامون آسان‌تر کردن ازدواج هم در بر داشته است

روزگار به سختی پیش می‌رود. سفره‌های زندگی مردم کوچک‌تر شده و دغدغه‌ها بیشتر. در فضایی که خانواده‌ها با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، طبیعتاً ازدواج فرزندان، آن‌ها را در موقعیت سخت‌تری نسبت به وضعیت پیشین قرار می‌دهد. سخت‌تر شدن ازدواج افراد، معضلات و نتایج نامیمونی را در سطح اجتماع بدنبال داشته که نظرات گوناگونی را پیرامون آسان‌تر کردن ازدواج هم در بر داشته است.

ربات‌ها جای کارگران را می‌گیرند؛ این نگرانی مدت‌هاست که ذهن نیروی کار را مشغول کرده و استفاده از فناوری‌های نوین در صنعت و خدمات، نگرانی‌ها را برای کارگرانی ایرانی به وجود آورده است، اما آیا قرار است پدیده‌های جدید بیکاری را در ایران افزایش دهند؟تصور ما از ربات شاید همچنان این باشد که یک ماشین هوشمند که احیانا شکل و شمایل انسان را هم دارد، جای کارگری را می‌گیرد که کار‌های تولیدی انجام می‌دهد، اما رشد هوش مصنوعی و فراگیر شدن استفاده از اینترنت باعث شده ما با نسل جدید ربات‌هایی رو‌به‌رو باشیم که حتی وجود فیزیکی ندارند.

خصوصی سازی یکی از عوامل شکوفایی اقتصادی جوامع است، امری که حصول واقعی آن در کشور ما، در مقابله با تحریم‌ها مثمر ثمر خواهد بود.با این وجود و در مقام عمل، خصوصی سازی به معنای واقعی کلمه در اقتصاد کشور نهادینه نشد و پس از آن به تدریج شاهد زایش پدیده‌ای نوظهور تحت عنوان خصولتی‌ها بوده ایم. این واژه ترکیبی از تصدی گری دولت و خصوصی سازی با یکدیگر است و به تعبیری همچنان نفوذ دولت در بسیاری از حوزه‌های اقتصادی دیده و مشاهده می‌شود.

در ایران مرگ برندها قصه‌ای تکراری اما شنیدنی و تلخ است. درس‌های زیادی در آن نهفته است که باید آموخت. اما تا چه اندازه از شنیدن آنها عبرت گرفته‌ایم؟